کیفیت نور
همه منابع روشنایی جوانب مثبت و منفی دارند. به همین دلیل است که انواع مختلفی از منابع روشنایی وجود دارد. هیچ یک از آنها برای تمامی مقاصد و کاربردها مناسب نمیباشد. در این مقاله دو مشخصه مهم انواع منابع روشنایی را بررسی میکنیم. این امر باعث میشود دیدگاه صحیحتری نسبت به چراغهای LED داشته باشیم.
اولین مشخصه درنظر گرفتهشده برای منابع روشنایی، کیفیت نور است. در این لحظه دو مقیاس ساده را در نظر میگیریم: دمای رنگ همبسته (CCT) و شاخص نمود رنگ (CRI). با وجود انواع مختلف ناکامل، این دو کمیت یک دیدگاه کلی نسبت به منبع نوری میدهند. CCT دمای رنگ را شرح میدهد. برای مثال زرد از قرمز داغتر است. CRI نحوه و کیفیت دیده شدن رنگهای مختلف در زیر نور را توضیح میدهد برای مثال یک CRI با مقدار 82 از 60 بهتر است و 100 بهترین حالت است.
نور خورشید در ظهر CCT در حدود 6500 کلوین دارد. یک لامپ رشتهای دمای رنگی در حدود 2850 دارد. و CRI آن 100 است که در نمود به صورت رنگ زرد می باشد و نسبت به انواع دیگر بسیار استانداردتر است. یک نوع از این لامپ رشته ای “نور طبیعی” است. در این لامپ شیشه با نئودیمیم رنگآمیزی میشود که باعث میشود برخی از نورهای قرمز فلامنت را به خود جذب کند. نتیجتا CCT بالاتر و CRI پایینتر بهدست میآید.
لامپهای فلوروسنت در یک بازه وسیع از CRI و CCT در دسترس میباشند. معمولترین نوع مورد استفاده در ادارات با CCT 4200 و CRI 82 می باشد. در نتیجه نور سفید خنک بهدست میآید که برای کارکردن بسیار مناسب است. لازم به ذکر است که CRI در هنگام استفاده از چراغهای فلورسنت عددی گمراهکننده است. دلیل این امر این است که CRI برای طیفی از نور طراحی شده است که به عنوان تابعی از طول موج، صاف است. اما طیفهای فلوروسنتها مملو از ناصافی و تیزی است. نورهایی در شمار رنگهای خاص از خود ساتع می کند. این رنگ ها با دقت انتخاب شده اند تا عدد CRI مناسبی را بدست آورند ، اما این به هیچ وجه منعکس کننده کیفیت نوری نیست که توسط انسان درک می شود.
طول عمر
اگر شما یکی از چندین لامپ رشتهای را تعویض کنید، در همان اول متوجه میشوید که لامپهای قدیمیتر دچار کاهش نور شدهاند. این مطلب برای فلورسنتها و الایدیها هم صدق میکند. تفاوت بین آنها در این است که چه مدتی طول عمر دارند و در انتهای عمر چراغ چه اتفاقی میافتد.
هنگامی که کارخانه سازنده چراغ رشتهای اعلام میکند طول عمر آن 1000 ساعت است، این میانگین زمانی است که تا یک لامپ از کار بیفتد. برای بهتر روشن شدن موضوع، این مدت زمانی است که لامپ به 70 درصد نور اولیه خود رسیده است. در صنعت روشنایی 70 درصد نور اولیه به عنوان مقداری در نظر گرفته میشود که در آن نور چراغ کم شده است. بنابراین این طرح خوبی خواهد بود اگر در نظر بگیریم که لامپ زمانی خراب میشود که وارد مرحله کاهش نور ( dim ) شود.
فلوروسنتها بسیار پیچیدهتر از لامپهای رشتهای هستند و مسئله طول عمر آنها نیز به همان مقدار دارای پیچیدگی است. از آنجایی که طول عمر لامپهای فلوروسنتی بستگی به الگوی مصرف آنها دارد. اگر شما لامپ فلوروسنتی را در داخل یک مدار تشخیصدهنده حرکت بگذارید احتمالا طول عمر آن در مقایسه با یک لامپ رشتهای بسته به تعداد دفعاتی که خاموش و روشن میشود کاهش یابد.
این مقدار برای ال ای دی ها بسیار بیشتر ذکر گردیده است. از آنجایی که LED ها نیمههادی هستند، طول عمر بالاتری نیز به خود اختصاص دادهاند که احتمالا این میزان به چند صدهزار ساعت میرسد. اما در این مدت احتمالا نور آنها بسیار کم خواهد شد. در یک طراحی خوب میتوان از عمر 50 هزار ساعتی چراغ ال ای دی مطمئن بود که در این مدت احتمالا به 70 درصد نور خود خواهد رسید. اما برخلاف لامپ رشتهای لامپهای LED پس از این مدت به کاهش خود به صورت سریعتر ادامه میدهند. به این دلیل است که دولت امریکا لامپ های ال ای دی را پس از رسیدن به 70 درصد از نور خود مرده (تمام شده) میداند. اما همچنان معیار مشخص و قطعی برای تخمین طول عمر LEDها وجود ندارد و این به این دلیل است که هنوز زمان کافی از بهرهبرداری آنها سپری نشده است.