درک این نکته حائز اهمیت است که نقطهای که در فضای رنگ ترسیم میشود، صرفاً یک رنگ معادل است که توسط مشاهدهگر انسانی دریافت میشود. در آزمایش های واقعی، به یک ناظر انسانی یک منبع نور در یک طرف صفحه، نمایش داده میشود. در طرف دیگر، یک نور با تغییردادن مقدار نور قرمز، سبز و آبی ایجاد میشود تا اینکه دو نور به همان رنگ به نظر برسند. حساسیت محدود چشم باعث ایجاد ناحیه بیضی میشود که در آن نمیتوان تفاوت رنگها را درک کرد. به این بیضیها، بیضیهای مک آدام گفته میشود. (MacAdam 1942) و بهعنوان اساس و بنای قسمتهای رنگ برای چراغهای LED و فلورسنت استفاده میشود.
(x,y) نمودار رنگی نشاندهنده CCT و هفت مرحله بیضیهای مک آدام
گفته میشود که بیضیهای MacAdam دارای “مراحل” هستند که انحراف معیار در جمعیت عمومی بشر است. بهعنوان مثال، بیضی یک مرحله ای به معنی تفاوت رنگ بین مرکز بیضی و لبه بیضی است که فقط با یک انحراف استاندارد یا 68٪ از جمعیت قابل مشاهده است. از یک لبه بیضی تا دقیقاً نقطه متقابل، دو انحراف استاندارد یا 95٪ است. یک بیضی سه مرحلهای ارزیابی دقیقتری از تبعیض رنگ است. بر این اساس، تولیدکنندگان عمده از بیضی سه مرحلهای برای چراغهای فلورسنت خطی استفاده میکنند.
برای قسمتهای رنگ الایدی، ANSI C78.377، نمودار رنگی روشنایی داخلی از بیضیهای هفت مرحلهای MacAdam برای تعریف قسمتهایCCT استفاده میکند. بیضیهای سه مرحلهای تقریباً یک چهارم اندازه بیضیهای هفت مرحلهای هستند. تولیدکنندگان LED گاهی اوقات هر قسمت CCT را به قسمتهای دیگر رنگی تقسیم میکنند. اگر یکنواختی رنگ برای شما مهم است، اطمینان حاصل کنید که از یک قسمت یک رنگ انتخاب کنید.
نویسندگان معتقدند که بیضیهایی که امروزه برای استفاده از LED استفاده میشود هنوز بسیار بزرگ هستند. حتی در یک قسمت رنگ LED تفاوتهای قابلتوجه وجود دارند. ASSIST شواهدی را ذکر می کند که یک بیضی MacAdam چهار مرحلهای، از نظر ادراکی قابل توجه است (ASSIST ، 2005). این مسئله باید قبل از آمادهشدن چراغهای LED برای استفاده گسترده، برطرف شود. هیچکس نمیخواهد دو لامپ LED یکسان بخرد ولی رنگهای آنها متفاوت به نظر برسد. این برای CFLها یک مسئله شده است. بهعنوان مثال، بعضی از آنها مایل به صورتی و بعضی دیگر به نظر میرسد مایل به سبز است، تفاوت این امر ظاهرا به دلیل انحرافات کوچک در بالا و زیر خط پلانک است.
استانداردهای فضای رنگی
فضای رنگی که در بالا استفاده شد بر اساس استاندارد CIE 1931 است. این مبتنی بر یک ناظر با میدان دید 2 درجه بود. مشکلات متنوعی در مورد این تحقیق وجود داشت. به طور خاص، از جمعیت نمونه بسیار کمی استفاده شد که منجر به انحراف معیارهای بزرگ شد. علاوه بر این، هیچ ناظری پیدا نشد که نتایج قابل تکرار را پیدا کند. به آن پی برده شد که در میدان دید 10 درجه، میلههای بیشتری برای شناسایی رنگ استفاده میشد. در سال 1964 یک سطح دید 10 درجه تعریف شد. هر دو استاندارد از مختصات (x,y) استفاده میکنند، بنابراین مهم است که توجه داشته باشید از کدام فضای رنگی استفاده میشود. استاندارد رایج هنوز هم مربوط به سال 1931 است.
مشکل دیگری نیز در مورد فضای (x,y) محقق شد. بیضیهای MacAdam در منطقه سبز بسیار بزرگتر از بیضی در منطقه آبی هستند. بنابراین یک نمودار رنگی یکنواخت CIE 1976 با استفاده از مختصات (u’,v’) تعریف شد. نتیجه این است که مقایسات در نوع رنگ در فضای (u’,v’) نسبت به رنگهای آبیتر کمتر نامتوازن بود. به این رنگ فضای CIELUV گفته می شود. L به درخشندگی (luminance) رنگهای مورد استفاده اشاره دارد. فضای رنگی مرتبط CIELAB است. کافی است این را بدانید که در دانستن اینکه تولید کننده LEDاز چه فضای رنگی استفاده میکند باید بادقت باشید. نرم افزاری که درآن تشعشعسنج وجود دارد، تمام شمارهها را خرد کرده و همه مختصات را به شما اطلاع میدهد.